Edward Snowden
สัมภาษณ์ เอ็ดเวิร์ด สโนวเดน ผู้เปิดโปงโครงการ PRISM ของสหรัฐฯ
เดอะ การ์เดียน สัมภาษณ์เปิดใจอดีตผู้ช่วย CIA และคนทำงานร่วมกับสภาความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NSA) ถึงแรงจูงใจที่เขาเลือกเปิดโปงข้อมูลลับสะเทือนวงการของโครงการสอดแนม และอนาคตที่ยังน่าเป็นห่วงของตัวเขาเองที่ไม่ยอมซ่อนตัวในเงามืด
เมื่อวันที่ 9 มิ.ย. ที่ผ่านมา สำนักข่าว เดอะ การ์เดียน ได้สัมภาษณ์ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ชายอายุ 29 ปี ผู้นำข้อมูลของสภาความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NSA) เรื่องโครงการลักลอบสอดแนมข้อมูลมาเผยแพร่ เขามีแรงจูงใจอะไร อนาคตของเขาจะเป็นอย่างไร และทำไมเขาถึงไม่เลือกที่จะซ่อนตัว
เอ็ดเวิร์ด สโนวเดน เป็นอดีตเจ้าหน้าที่บริหารด้านเทคนิคขององค์กรหน่วยข่าวกรองกลางสหรัฐฯ และปัจจุบันทำงานเป็นพนักงานของบริษัทการทหาร Booz Allen Hamilton โดนก่อนหน้านี้ในช่วง 4 ปีที่ผ่านมา สโนวเดนได้ทำงานอยู่ในองค์กรเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งชาติหลายแห่งในฐานะพนักงานของบริษัทรับจ้างทางการทหารรวมถึงบริษัท Dell ด้วย
โดยหลังจากที่สำนักข่าว เดอะ การ์เดียน ได้สัมภาษณ์ข้อมูลของสโนวเดนมาหลายวัน ในที่สุดสโนวเดนก็ขอร้องให้เปิดเผยตัวเขาในสื่อ โดยสโนวเดนบอกว่าตั้งแต่ช่วงที่เขาตัดสินใจเปิดเผยข้อมูลเอกสารลับสู่สาธารณะ เขาก็ไม่คิดที่จะปกปิดชื่อของตัวเอง "ผมไม่มีเจตนาที่จะหลบซ่อนตัวเอง เพราะผมรู้ว่าผมไม่ได้ทำอะไรผิด" สโนวเดนกล่าว
นอกจากแดเนียล เอลส์เบิร์ก และ แบรดลี่ย์ แมนนิ่ง แล้ว สโนว์เดน กลายเป็นหนึ่งในผู้เผยแพร่ข้อมูลลับจากภายในคนสำคัญอีกคนหนึ่งของของสหรัฐฯ จากการที่เขาเผยแพร่ข้อมูลจากองค์กรที่เก็บงำความลับมากที่สุดในโลกอย่าง NSA (แดเนียล เอลส์เบิร์ก คือผู้เคยถูกกล่าวหาเรื่องปล่อยข้อมุลในสงครามเวียดนามปี 1971 และแบรดลี่ย์ แมนนิ่ง เป็นนายทหารของสหรัฐฯ ที่ส่งข้อมูลทางการให้วิกิลีกส์)
ในข้อความที่สโนวเดนแนบมาด้วยพร้อมกับข้อมูลชุดแรกเขาเขียนว่า "ผมเข้าใจว่าผมจะต้องถูกทำร้ายจากการกระทำของผมเอง" แต่เขาก็จะรู้สึกพึงพอใจหากได้เปิดโปงกลุ่มชนชั้นนำผู้มีอำนาจและไม่ถูกลงโทษที่ปกครองโลกนี้อยู่
แม้ว่าสโนวเดนจะมีความมุ่งมั่นในการเปิดเผยตัวเอง แต่เขาก็ปฏิเสธอยู่เสมอว่าไม่อยากตกเป็นเป้าความสนใจของสื่อ "ผมไม่ได้ต้องการเรียกร้องความสนใจ เพราะผมไม่ได้ต้องการให้มีคนนำเสนอเรื่องของตัวผม ผมต้องการให้พวกเขานำเสนอว่ารัฐบาลสหรัฐฯ กำลังทำอะไรอยู่"
สโนวเดนบอกว่าเขาไม่กลัวผลที่ตามมาหลังจากเขาเปิดเผยตัวต่อสาธารณะ เขาหวังว่ามันจะเป็นการดึงความสนใจมาที่สิ่งที่เขาต้องการเปิดเผย "ผมรู้ว่าสื่อชอบทำให้เรื่องการถกเถียงทางการเมืองกลายเป็นเรื่องเชิงตัวบุคคล และผมรู้ว่ารัฐบาลจะต้องทำให้ผมกลายเป็นตัวร้ายแน่ๆ"
"ผมต้องการให้มีการเน้นกล่าวถึงเรื่องเอกสารและการอภิปรายซึ่งผมเชื่อว่าจะทำให้พลเมืองทั่วโลกหันมาสนใจว่า โลกที่เราอยู่มันเป็นอย่างไรกันแน่" สโนวเดนกล่าว "แรงจูงใจของผมมีอยู่อย่างเดียวคือการให้ข้อมูลแก่สาธารณชน ว่ามีเรื่องอะไรที่กระทำโดยอ้างพวกเขาบ้าง มีเรื่องอะไรที่กระทำแล้วสิ่งไม่ดีต่อพวกเขาบ้าง"
สโนวเดนเปิดเผยเรื่องส่วนตัวว่า ตัวเขาเองมีชีวิตที่สะดวกสบาย มีเงินเดือนอยู่ที่ราว 200,000 ดอลลาร์ (ราว 6 ล้านบาท) มีแฟนหญิงที่อาศัยร่วมกันที่บ้านในฮาวาย มีงานการที่มั่นคง มีครอบครัวที่เขารัก "แต่ผมก็พร้อมจะสละทั้งหมดนี้เพราะว่าจิตสำนึกด้านดีในตัวผมไม่ยอมให้รัฐบาลอเมริกันทำลายสิทธิความเป็นส่วนตัว เสรีภาพบนอินเตอร์เน็ต และเสรีภาพขั้นพื้นฐานของประชาชนทั่วโลก จากเครื่องมือสอดแนมที่พวกเขาแอบสร้างขึ้น"
"ผมไม่กลัว เพราะนี่คือทางที่ผมเลือก"
เมื่อสามสัปดาห์ที่แล้ว สโนวเดนได้เตรียมการครั้งสุดท้ายก่อนที่จะเปิดโปงเรื่องราวจนเป็นข่าวดัง ที่สำนักงาน NSA ในฮาวายที่เขาทำงานอยู่ เขาได้ทำสำเนาเอกสารชุดสุดท้ายที่เขาต้องการจะเผยแพร่
จากนั้นเขาก็บอกกับหัวหน้างาน NSA ว่าเขาอยากลาพักสักสองสัปดาห์เพื่อเข้ารักษาโรคลมชัก ซึ่งเขามีอาการของโรคนี้จริงตั้งแต่เมื่อปีที่แล้ว
เขาเก็บกระเป๋า บอกแฟนสาวว่าเขาจะไปที่อื่นสองสัปดาห์ แม้เขาจะรู้สึกว่าตัวเขาเองก็ไม่ค่อยแน่ใจในเหตุผล "เรื่องนี้เป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดกับใครก็ตามที่ทำงานอยู่ในหน่วยข่าวกรองมานานเป้นสิบปี"
ในวันที่ 20 พ.ค. สโนวเดนขั้นเครื่องบินไปฮ่องกงและอาศัยอยู่ที่นั่น เขาบอกว่าที่เขาเลือกฮ่องกงเพราะชาวฮ่องกงมีจิตสำนึกในเรื่องเสรีภาพการแสดงความเห็นและเรื่องสิทธิของนักต่อต้านทางการเมือง และเพราะเขาเชื่อว่ามันเป็นไม่กี่แห่งในโลกที่จะสามารถต้านทานการควบคุมของรัฐบาลสหรัฐฯ ได้
ตลอดสามสัปดาห์ สโนวเดนขลุกตัวอยู่แต่ในห้องพักของโรงแรม สั่งอาหารมาทานในห้อง เขาบอกว่าเขาออกจากห้องเพียงแค่สามครั้ง เขารู้สึกกังวลว่าจะถูกแอบตามตัว เขานำหมอนหลายใบมาวางไว้หน้าห้องเพื่อป้องกันไม่ให้มีใครมาแอบดักฟัง เขาเอาเสื้อคลุมสีแดงคลุมเหนือหัวและคอมพิวเตอร์เวลาใส่รหัสเผื่อว่าจะมีกล้องที่ซ่อนอยู่คอยจับตาดู
เดอะ การ์เดียนบอกว่า แม้เรื่องดังกล่าวจะฟังดูเหมือนคนเป็นโรคหวาดระแวง แต่สโนวเดนก็มีเหตุผลที่จะกลัวเรื่องพวกนี้ จากการที่เขาทำงานในหน่วยข่าวกรองของสหรัฐฯ มาเกือบสิบปี ทำให้เขารู้ว่าองค์กรสอดแนมที่ใหญ่ที่สุดคือสหรัฐฯ NSA และรัฐบาลที่มีอำนาจมากที่สุดในโลกกำลังตามตัวเขา
หลังจากที่ข้อมูลถูกเผยแพร่ออกมาแล้ว เอ็ดเวิร์ด สโนวเดน ก็คอยดูโทรทัศน์และอินเตอร์เน็ต ได้รับรู้เรื่องคำขู่และคำสัญญาจากรัฐบาลสหรัฐฯ ว่าจะหาตัวคนที่เปิดโปงเรื่องนี้มาลงโทษ และสโนวเดนก็รู้ดีว่าสหรัฐฯ มีเทคโนโลยีซับซ้อนที่ทำให้การตามตัวเขาเป็นเรื่องง่าย เจ้าหน้าที่ตำรวจจาก NSA และเจ้าหน้าที่รายอื่นๆ ไปหาเขาที่บ้านพักสองครั้ง และติดต่อกับแฟนสาวของเขาได้แล้ว แต่เขาเชื่อว่าน่าจะมาจากการที่เขาขาดงานมากกว่าการที่เขาต้องสงสัยเรื่องเอกสารที่รั่วไหล
"ทางเลือกไหนก็แย่หมด" สโนวเดนกล่าวถึงสภาพของเขาในตอนนี้ ทางการสหรัฐฯ อาจเริ่มกระบวนการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดน ซึ่งอาจมีความยุ่งยาก ความยื้ดเยื้อ และอะไรที่คาดเดาไม่ได้จากรัฐบาลสหรัฐฯ หรือทางรัฐบาลจีนก็อาจจะนำตัวเขาไปสอบสวน มองว่าเขาเป็นผู้มีข้อมูลสำคัญ หรือเขาอาจจะแค่ถูกลักพาตัวโยนขึ้นเครื่องบินกลับไปยังสหรัฐฯ
"ใช่ ผมอาจจะถูกจับโดยซีไอเอ อาจจะมีคนตามล่าตัวผม หรือเป็นกลุ่มบุคคลที่สาม พวกเขาทำงานใกล้ชิดกับประเทศอื่นๆ จำนวนหนึ่ง หรืออาจจะจ้างมาเฟียจีน ไม่ก็หน่วยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง" สโนวเดนกล่าว
"มีสำนักงาน CIA อยู่ไม่ไกลจากนี้ เป็นสถานกงสุลในฮ่องกง และผมแน่ใจว่าวพกเขาจะยุ่งมากๆ ในสัปดาห์ถัดไป และนั่นเป็นเรื่องชวนกังวลสำหรับผมไปตลอดชีวิต มันจะยาวนานขนาดไหน"
จากที่เห็นรัฐบาลของโอบาม่าสั่งดำเนินคดีกับกลุ่มคนที่แฉความลับภายในระดับที่มากว่าที่เคยมีมาในประวัติศาสตร์ เขาคิดว่ารัฐบาลสหรัฐฯ คงพยายามอย่างสุดแรงในการลงโทษเขา แต่เขาก็พูดนิ่งๆ ว่าเขาไม่กลัว เพราะนี่เป็นทางที่เขาเลือก เขาเดาไว้แล้วว่ารัฐบาลจะดำเนินการสืบสวน ตัวเขาอาจจะถูกดำเนินคดีจากกฏหมายจารกรรมและในข้อหาช่วยเหลือศัตรู ซึ่งถูกนำมาใช้กับใครก็ตามที่เปิดโปงครามจริง
เดอะ การ์เดียน กล่าวว่ามีอยู่ช่วงเดียวที่เขาแสดงอารมณ์ในการสัมภาษณ์หลายชั่วโมง คือช่วงที่เขาคิดคำนึงถึงผลกระทบต่อครอบครัวจากสิ่งที่เขาเลือก ซึ่งคนในครอบครัวเขาหลายคนทำงานให้กับรัฐบาลสหรัฐฯ "สิ่งเดียวที่ผมกลัวคือผลร้ายที่จะเกิดแก่ครอบครัวผม ซึ่งผมช่วยเหลืออะไรไม่ได้อีกแล้ว เรื่องนี้ทำให้ผมนอนไม่หลับตอนกลางคืน" สโนวเดนพูดเรื่องนี้ทั้งน้ำตา
"คุณไม่สามารถรอให้คนอื่นเป็นคนทำ"
ก่อนหน้านี้สโนวเดนไม่คิดว่ารัฐบาลสหรัฐฯ จะทำอะไรขัดกับแนวคิดทางการเมืองของเขา สโนวเดนเติบโตมาในอลิซาเบธซิตี้ นอร์ทแคโรไลนา ต่อมาครอบครัวเขาก็ย้ายไปที่แมรี่แลนด์ ใกล้กับสถานบัญชาการของ NSA ในฟอร์ดมี้ดสโนวเดนไม่ใช่คนเรียนเก่ง เขาเรียนไม่จบระดับไฮสคูล (แต่ต่อมาสอบเทียบได้)
จนถึงในปี 2003 เขาก็เข้าเป็นทหารในกองทัพสหรัฐฯ และเริ่มฝึกเพื่อเข้าร่วมกับหน่วยรบพิเศษ ในตอนนั้นเขามีหลักการในตัวเองแบบเดียวกันกับตอนที่เขาเปิดโปงข้อมูลของรัฐบาล เขาบอกว่า "ผมต้องการร่วมรบในสงครามอิรักเพราะผมรู้สึกว่า ผมมีพันธกิจในฐานะมนุษย์คนหนึ่งที่จะต้องปลดปล่อยผู้คนออกจากการกดขี่"
แต่หลายครั้งที่แนวคิดอุดมคติของเขาถูกลบเลือนไปในช่วงฝึก เขาบอกว่าผู้ฝึกของเขาส่วนมากมักจะพูดย้ำเรื่องการสังหารคนอาหรับ ไม่ได้พูดถึงการช่วยเหลือผู้คน และหลังจากสโนวเดนขาหักขากการฝึกซ้อม เขาก็ถูกไล่ออก
หลังจากนั้นสโนวเดนก็เข้าไปทำงานในสำนักงาน NSA เป็นยามรักษาความปลอดภัยให้กับสำนักงานลับแห่ง
หนึ่งในมหาวิทยาลัยแมรี่แลนด์ จากนั้นเขาก็ไปทำงานให้ CIA เป็นเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยด้านไอที ความเข้าใจเรื่องอินเตอร์เน็ตและความสามารถด้านคอมพิวเตอร์ ทำให้เขาได้เลื่อนขั้นเร้วมากสำหรับคนที่ไม่มีอนุปริญญามัธยมศึกษา
ในปี 2007 CIA ให้เขาไปประจำการกับนักการทูตสายลับในกรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ หน้าที่ของเขาคือควบคุมดูแลระบบเครือข่ายความปลอดภัยของคอมพิวเตอร์ ทำให้เขาสามารถเข้าถึงเอกสารลับได้หลายฉบับ ความสามารถเข้าถึงในตอนนั้นรวมถึงการใช้เวลาอยู่กับเจ้าหน้าที่ CIA ในช่วงสามปีที่ผ่านมา ทำให้เขาเริ่มตั้งคำถามเกี่ยวกับความถูกต้องจากสิ่งที่เขาได้รับรู้
สโนวเดนเล่าถึงวิธีการทำงานของ CIA ในตอนที่พวกเขาพยายามล้วงตีซี้คนทำงานธนาคารสวิสเพื่อล้วงข้อมูลด้านการธนาคาร เขาบอกว่า CIA ใช้วิธีการจงใจทำให้คนทำงานธนาคารเมา และยุให้เขาขับรถกลับบ้านเอง แต่เมื่อคนทำงานธนาคารถูกจับข้อหาขับรถขณะมึนเมา สายลับที่ผูกมิตรด้วยก็เสนอว่าจะช่วยเหลือเขาทำให้ตีซี้กับนายธนาคารสำเร็จ
"สิ่งที่ผมเห็นในเจนีวาหลายเรื่องทำให้ผมตาสว่าง ทำให้ผมมองเห็นว่ารัฐบาลเราทำงานกันยังไง และส่งผลกระทบอะไรกับโลกบ้าง" สโนวเดนกล่าว "ผมรู้ตัวว่า ผมเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่เป็นอันตรายมากกว่าจะเป็นประโยชน์"
สโนวเดนบอกว่าในช่วงที่ทำงานกับ CIA ในกรุงเจนีวานั้นเองเป็นครั้งแรกที่เขาคิดจะเปิดโปงความลับของรัฐบาล แต่เขายังเลือกจะไม่ทำในตอนนั้นด้วยเหตุผลสองประการ
เหตุผลประการแรกคือ ความลับของ CIA เป็นเรื่องเกี่ยวกับประชาชน ไม่ใช่เรื่องเกี่ยวกับเครื่องมือหรือระบบ ดังนั้นเขาจึงรู้สึกไม่สบายใจนักถ้าหากจะเปิดเผยออกมา ซึ่งเขาคิดว่ามันจะทำให้คนอื่นเป็นอันตราย เหตุผลที่สองคือ การเลือกตั้งที่โอบาม่าได้รับชัยชนะในปี 2008 ทำให้เขามีความหวังว่าจะมีการปฏิรูปจริงจัง ทำให้ไม่จำเป็นต้องเปิดโปง
ในปี 2009 สโนวเดนก็ออกจาก CIA และเข้ารับทำงานกับบริษัทรับจ้างทางการทหารที่มอบหมายให้เขาไปประจำอยู่สำนักงานของ NSA ที่ฐานทัพในญี่ปุ่น ระหว่างนั้นเขาก็คอยดูโอบาม่าดำเนินนโยบายที่เขาคิดว่าน่าจะถูกยุบไปแล้ว ทำให้เขารู้สึกเข้มแข็งขึ้น
สโนวเดนบอกว่า บทเรียนจากประสบการณ์ในครั้งนั้นคือ "คุณไม่สามารถรอให้คนอื่นกระทำ ผมมองหาผู้นำมาโดยตลอด แต่ผมก็มารู้ทีหลังว่าจริงๆ แล้วผู้นำคือคนที่เริ่มต้นทำก่อน"
สามปีหลังจากนั้นเขาก็ได้เรียนรู้ปฏิบัติการสอดแนใของ NSA ครอบคลุมมาก สโนวเดนบอกว่า "พวกเขาตั้งใจจะทำให้การสื่อสารทุกคำ พฤติกรรมทุกอย่างในโลกนี้ เป็นที่รับรู้ของพวกเขาได้"
สโนวเดนมองว่าอินเตอร์เน็ตเป็นประดิษฐกรรมที่สำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษย์ เขาเล่าว่าช่วงวัยรุ่นเขาใช้เวลาพูดคุยกับผู้คนจากหลากหลายมุมมอง ในแบบที่เขาไม่สามารถประสบพบเจอได้ด้วยตนเอง แต่ในตอนนี้คุณค่าของอินเตอร์เน็ต รวมถึงสิทธิความเป็นส่วนตัวขั้นพื้นฐานกำลังถูกทำลายลงอย่างรวดเร็วจากระบบสอดแนม
"ผมไม่ได้มองว่าตัวเองเป็นฮีโร่" สโนวเดนกล่าว "เพราะสิ่งที่ผมทำเป็นเรื่องผลประโยชน์สำหรับตัวผมเอง ผมไม่อยากอยู่ในโลกที่ไม่มีสิทธิความเป็นส่วนตัว ทำให้ไม่มีที่ทางสำหรับสติปัญญาและความคิดสร้างสรรค์"
เมื่อเขารู้แล้วว่าเหลือเวลาอีกไม่นานที่ระบบสอดแนมของ NSA จะกลายเป็นสิ่งที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ เขาจึงเริ่มทำการเปิดโปง สโนวเดนบอกว่าสิ่งที่ NSA ทำเป็นภัยต่อระบอบประชาธิปไตย
มันเป็นเรื่องของหลักการ
แม้สโนวเดนจะมีความเชื่อที่แกร่งกล้า แต่ก็ยังมีคำถามว่าทำไมเขาถึงทำมัน ทำไมเขาถึงยอมสละเสรีภาพและวิถีชีวิตแบบที่มีอภิสิทธิ์ของเขา สโนวเดนบอกว่ามันมีสิ่งที่สำคัญกว่าเรื่องเงิน หากเขามีแรงจูงใจเรื่องเงินแล้วเขาคงขายข้อมูลให้กับประเทศใดๆ ก็ได้ แล้วก็ร่ำรวยไป แต่สำหรับเขาแล้ว มันเป็นเรื่องของหลักการ
"รัฐบาลมีอำนาจที่ไม่ควรจะมี ไม่มีการตรวจสอบโดยประชาชน ทำให้เกิดคนแบบผมที่จะต้องล่วงล้ำทำเกินกว่าที่เขาอนุญาตไว้" สโนวเดนกล่าว
แนวคิดของสโนวเดนเรื่องเสรีภาพบนโลกอินเตอร์เน็ตปรากฏตามสติกเกอร์ที่เขาติดไว้บนเครื่อง มีสติกเกอร์ตัวหนึ่งอ่านว่า "เราสนับสนุนสิทธิในโลกออนไลน์ : โดย มูลนิธิอิเล็กโทรนิคฟรอนเทียร์" ขณะที่สติกเกอร์อื่นๆ แสดงความชื่นชมองค์กรที่สร้างการเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ตแบบนิรนามเช่น Tor Project
เดอะ การ์เดียน บอกว่าสโนวเดนเป็นคนเปิดเผยตัวอย่างตรงไปตรงมา เมื่อนักข่าวถามถึงความน่าเชื่อถือของเขา เขาก็แสดงตัวออกมาหมดทั้งบัตรข้าราขการ, หมายเลขไอดีของ CIA, หนังสือเดินทางของนักการทูตที่หมดอายุแล้ว และถ้าหากถามเรื่องส่วนตัว เขาก็จะตอบออกมา
เดอะ การ์เดียน กล่าวในบทสัมภาษณ์อีกว่า สโนวเดนมีบุคลิกเรียบง่าย เงียบ ฉลาด และดูมีความสุขเวลาพูดเรื่องเทคนิคคอมพิวเตอร์เกี่ยวกับการสอดแนม ซึ่งเป็นข้อมูลที่คนในระดับผู้เชี่ยวชาญเท่านั้นจะเข้าใจได้ แต่สโนวเดนก็ยังแสดงท่าทางกระตือรือร้นเวลาพูดถึงคุณค่าของความเป็นส่วนตัว และการที่เขาเสียความรู้สึกจากพฤติกรรมขององค์กรข่าวกรอง
สโนวเดนบอกอีกว่าเขาชื่นชมเอสเบิร์กและแมนนิ่งมาก แต่ก็บอกว่าเขามีอย่างหนึ่งที่ต่างจากนายทหารแมนนิ่งผู้ที่กำลังถูกดำเนินคดีในชั้นศาลช่วงเดียวกับที่สโนวเดนปล่อยข้อมูลพอดี ตรงที่เขาเป็นคนเลือกเอกสารให้กับนักข่าวว่าจะเผยแพร่หรือไม่เผยแพร่อะไร
"ผมตัดเลือกเอกสารแต่ละชิ้นอย่างระมัดระวัง เพื่อให้แน่ใจว่าทุกชิ้นจะเป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ" สโนวเดนกล่าว "มีเอกสารอีกหลายชิ้นที่อาจจะสร้างแรงสะเทือนอย่างใหญ่หลวงแต่ผมก็ไม่ได้นำมาเผยแพร่ เพราะการทำร้ายคนอื่นไม่ใช่เป้าหมายของผม เป้าหมายของผมคือความโปร่งใส"
สำหรับเรื่องอนาคต เขาหวังว่าการรับรู้ของผู้คนในเรื่องเอกสารที่รั่วไหลออกไปจะเป็นการปกป้องตัวเขาเองได้บ้าง เพราะมันทำให้ "พวกนั้น" ทำอะไรสกปรกได้ยากขึ้น ขณะเดียวกันเขาก็หวังว่าจะมีความเป็นไปได้ที่เขาจะมีที่ลี้ภัยในไอซ์แลนด์ เนื่องจากเป้นประเทศที่มีชื่อด้านเสรีภาพบนอินเตอร์เน็ต ทว่า เขาก็รู้ว่าความหวังอาจจะไม่เป็นจริง
แต่หลังจากเกิดแรงกดดันและข้อถกเถียงทางการเมืองในสัปดาห์แรกหลังจากที่เขานำเสนอเรื่องนี้ สโนวเดนก็บอกว่า "ผมรู้สึกพอใจที่เห้นว่ามันมีค่าที่จะทำ ผมไม่เสียใจที่ทำลงไป"
ข่าวที่นาย Edward Snowden ชาวอเมริกันวัย29 ปี ลูกจ้างชั่วคราวขององค์กรราชการลับอย่าง NSA(NationalSecurity Agency) ที่มีหน้าที่หาข้อมูลจากข่าวสารต่างๆตามหน้าหนังสือพิมพ์เพื่อนำข้อมูลต่างๆเหล่านี้ส่งเก็บไปที่ฐานข้อมูลให้กับองค์กรอย่าง NSA นั้นก็ปรากฏว่าจู่ๆนาย Edward Snowden ไปให้สัมภาษณ์กับหนังสือของอังกฤษ theGuardian ว่าองค์กรอย่าง NSA ได้ทำการดับฟัง(eavesdropping)การพูดจาของคนอเมริกันเป็นจำนวนหลายล้านคนรวมถึงการเข้าไปเจาะข้อมูลแบบจารชน(spy)ทางสื่ออินเตอร์เนทของชาติต่างๆทั่วโลก
นาย Edward บอกหนังสือพิมพ์the Guardian ว่า 'คุณจะนึกไม่ถึงหรอกว่าความสามารถของพวกเขา(NSA)มีมากเพียงใดและเป็นเรื่องที่น่าสะพรึงกลัวมาก...' และเขายังกล่าวต่อไปว่า'...ผมไม่ต้องการจะอยู่ในโลกที่ทุกอย่างถูกทำการบันทึกหรือถูกจับตามอง...นี่คือสิ่งที่ผมไม่ต้องการเข้าไปสนับสนุนหรือต้องการใช้ชีวิตแบบนี้...'และท้ายสุดนาย Edward ก็ได้กล่าวว่า 'ผมไม่ได้คาดหวังว่าจะได้กลับบ้านเกิดอีกแล้วแม้ว่าผมต้องการจะกลับบ้าน'
ก็แปลกดีครับ ที่คำให้สัมภาษณ์ของนาย EdwardSnowden กับหนังสือพิมพ์ the Guardian เกิดขึ้นในช่วงที่ประธานาธิบดีของจีนนายสี จิ้งผิงเดินทางไปพบประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกานายบารัค โอบามาและบทสนทนาที่สำคัญยิ่งระหว่างผู้นำทั้งสองชาตินี้ก็คือเรื่องการจารกรรมข้อมูลระหว่างจีนกับสหรัฐอเมริกาว่าเป็นสิ่งที่สร้างความกังวลให้กับทั้งจีนและสหรัฐอเมริกามาก
แต่การให้สัมภาษณ์ของนาย EdwardSnowden ดูคล้ายจะตอกย้ำว่า ตัวสหรัฐอเมริกาเองซึ่งผ่านทางหน่วยงานรัฐอย่างองค์กร NSA ต่างหากที่คอยไปเจาะเก็บข้อมูลของชาติต่างๆ ซึ่งแน่นอนจีนก็ย่อมเป็นชาติที่ต้องโดนองค์กรอย่าง NSA เข้าเจาะข้อมูล(hacking)อย่างต่อเนื่องเพราะพนักงานของทาง NSA อย่างนาย Edward Snowden ก็ได้ออกมายอมรับว่าNSA มีพฤติกรรมดังกล่าวจริง แม้ว่าเขาไม่ได้พูดเฉพาะเจาะจงว่า NSAเล่นงานเจาะข้อมูลของจีนเพียงชาติเดียว
และที่น่าแปลกใจอีกอย่าง คือนาย Edwardให้สัมภาษณ์เรื่องดังกล่าวในขณะที่เขาพักอยู่ที่ฮ่องกง(เขาได้เดินทางออกจากโรงแรมที่ฮ่องกงไปแล้วตอนนี้ไม่รู้อยู่ไหน)ซึ่งเป็นเขตภายใต้การปกครองของจีนดังนั้นทางรัฐบาลสหรัฐอเมริกาจะขอให้ทางจีนส่งตัวเขากลับไปยังสหรัฐอเมริกาทันทีนั้นจีนก็อาจย่อมมีการสงวนท่าทีบ้างแม้ว่าตอนที่ฮ่องกงอยู่ภายใต้การปกครองของสหราชอาณาจักรนั้นทางสหราชอาณาจักรสามารถที่จะส่งคนที่ทางรัฐบาลชาติอื่นขอตัวนำกลับประเทศที่ทำเรื่องเรียกร้องมาซึ่งสามารถทำได้
แต่ที่น่าสนใจอีกอย่าง คือนาย EdwardSnowden ถ้าดูแล้ว เขาก็ไม่ได้เป็นสายลับให้กับชาติใดไม่เหมือนอย่างในยุคสงครามเย็น ที่ทางสหรัฐอเมริกาและทางสหภาพโซเวียดต่างมีสายลับล้วงข้อมูลระหว่างกัน ถ้าถูกจับได้ว่ามีการทำงานให้กับชาติศัตรูก็จะถูกดำเนินคดี ในอดีตถึงกับทำโทษถึงขั้นประหารชีวิต
สิ่งที่นาย Edward Snowden ให้สัมภาษณ์ต่อหนังสือพิมพ์the Guardian คือองค์กรอย่าง NSA ได้เข้าไปล้วงลูกเจาะข้อมูลของชาติต่างๆผ่านทางอินเตอร์เนทและทำการล้วงลูกเจาะข้อมูลของคนอเมริกันที่มีจำนวนเป็นล้านคือเล่นงานคนชาติเดียวกันอีกด้วย
นายบารัค โอบามาได้พูดกับสื่อว่า สิ่งที่นาย Edward Snowden ออกมาให้สัมภาษณ์นั้นไม่เป็นความจริงเลย รัฐบาลอเมริกันมีหน้าที่ปกป้องความปลอดภัยต่อพลเมืองอเมริกันเท่านั้น
ผมก็อยากรู้เหมือนกันว่าคำว่าปกป้องพลเมืองอเมริกันนั้น ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ใช้ rated อะไรในการวัดเช่น rated G, rated PG, rated R, rated X, rated XXX เพราะสิ่งที่นายEdward พูดว่าทาง NSA เข้ามาล้วงเจาะข้อมูลคนอเมริกันและคนทั้งโลกเป็นความจริงตามที่เขาให้สัมภาษณ์และนายโอบามาก็ไม่ได้ปฎิเสธแบบได้ใจคนอเมริกันทั้งหมดเพียงแต่บอกว่ารัฐบาอเมริกันต้องการปกป้องความปลอดภัยของคนอเมริกัน
ตอนนี้ทางสื่อก็ได้มีการขุดคุ้ยประวัติของนายEdward Snowden อย่างเต็มที่ ดูเขาเรียนหนังสือไม่จบชั้นมัธยมปลายแต่มีความรู้ทางด้านคอมพิวเตอร์ดีมาก และได้ถูกว่าจ้างเป็นเงินค่อนข้างแพงให้ทำงานแบบลูกจ้างชั่วคราวให้กับองค์กรอย่าง NSA ซึ่งก็แปลกดีที่ทางNSA ว่าจ้างพนักงานชั่วคราวอย่างนาย Edward มาทำงานให้กับทาง NSA
'สหรัฐอเมริกา ใช้อำนาจอย่างไม่ชอบธรรมและความล้ำเลิศทางเทคโนโลยีในการเจาะหาติดตามข้อมูลของผู้อื่นอย่างน่าสะพรึงกลัวมาก'นาย Edward กล่าว
ตอนนี้นาย Edward Snowden คงต้องคอยหลบหนีการติดตามไล่ล่าของรัฐบาลสหรัฐฯมหาอำนาจเบอร์หนึ่งของโลก ก็ไม่รู้ว่าเขาจะไปจบหรือลงเอยที่ไหน
'If you live another day. I will be very impressed'
ประโยคดังกล่าวมาจากภาพยนตร์เรื่อง theEnemy of the State(1998) ที่ทางหน่วยงานรัฐทาง NSA พูดกับพวกที่กำลังถูกทางรัฐบาลไล่ล่าอยู่เพราะถูกมองว่าเป็นศัตรูของรัฐบาล
ครับคุณ Edward Snowden 'If youlive another day. I will be very impressed'
วันนี้ผมจะขอปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ไม่เล่น facebook ไม่ส่งอีเมล์ แล้วก็จะไม่ chatกับใครเพื่อทำใจให้กับตัวเองครับ
http://www.prachatai.com/journal/2013/06/47155
